Opis techniki barwienia i oceny koloru

W przemyśle farbiarskim i drukarskim stosuje się standardy tolerancji kolorystycznej, takie jak Delta E (ΔE), które określają, jak duża różnica w kolorze jest uznawana za akceptowalną. ΔE jest matematycznym wyrażeniem różnicy między dwoma kolorami, a wartości ΔE poniżej 1 są często uważane za niewidoczne dla ludzkiego oka.

Dla zobrazowania, każdy dostawca tapet, dywanów, płytek, tkanin, elementów z tworzyw sztucznych itp. materiałów zastrzega sobie możliwość drobnych odchyłek odcienia dostawy względem przedstawionego wzoru. Ten uwarunkowany technologicznie zakres tolerancji odnosi się także do przemysłu farbiarskiego z różnych opisanych wcześniej a także poniżej powodów:

1. Struktura i połysk powierzchni: Stopień połysku oraz struktura powierzchni mają znaczący wpływ na odbiór koloru farby. Porównanie matowej powierzchni farby do satynowego wzorca może wykazać znaczne różnice, które nasilają się wraz ze wzrostem różnicy w połysku i strukturze.
2. Chłonność podłoża: Różna chłonność podłoża wpływa na ostateczny odcień, szczególnie w przypadku farb mineralnych.
3. Wzorniki kolorów: Wzorniki kolorów mogą wykazywać niewielkie odchylenia odcienia między poszczególnymi edycjami. Są one produkowane przez różne wyspecjalizowane firmy w całej Europie, co może wpływać na ich jednolitość.
4. Wielkość powierzchni: Odcień na mniejszej powierzchni może nie wykazywać zauważalnych różnic względem wzoru, natomiast na większych powierzchniach, takich jak ściany czy elewacje, nawet najmniejsza różnica staje się widoczna.
5. Oświetlenie: Oświetlenie ma istotny wpływ na odbiór koloru. Spektrum kolorów różnych źródeł światła jest zróżnicowane, a światło dzienne zmienia swoją temperaturę barwową w zależności od pogody i pory dnia. Efekt metamerii może sprawić, że dwa odcienie, które wyglądają identycznie przy świetle dziennym, różnią się przy sztucznym oświetleniu.
6. Kalibracja sprzętu: Maszyny dozujące pigmenty powinny  być kalibrowane, ponieważ niewłaściwa kalibracja lub jej brak może prowadzić do różnic w kolorze.
7. Metoda aplikacji: Różne techniki aplikacji farby/tynku, takie jak malowanie pędzlem, wałkiem czy natryskiem, mogą wpływać na ostateczny wygląd koloru. Każda metoda może prowadzić do uzyskania innej tekstury i intensywności koloru. W praktyce nigdy nie powinno się kończyć już rozpoczętych powierzchni nową dostawą farby. Jednolita powierzchnia powinna być zawsze malowana materiałem z tej samej partii produkcyjnej. W przypadku dostawy produktu o różnych partiach produkcyjnych materiał należy ze sobą wymieszać.
8. Inne czynniki, takie jak rozcieńczanie produktu, temperatury i warunki pogodowe mogą wpływać na końcowy odcień farby / tynku.
9. Grubość warstwy, ma wpływ na ocenę intensywności barwy a tym samym na ocenę koloru.

Znajomość przedstawionych powyżej czynników pozwala lepiej zrozumieć, dlaczego mogą wystąpić niewielkie odchyłki kolorystyczne w barwionych produktach w porównaniu do wzorników kolorystycznych.

Dopuszczalna odchyłka kolorystyczna: Nawet w przypadku wzorników kolorystycznych istnieje zrozumienie, że niewielkie odchyłki od wzorca są akceptowalne.

Przykładowo: wzorniki NCS posiadają 3 poziomy jakości i dla każdego z tych poziomów określony jest zakres dopuszczalnego odchylenia kolorystycznego.

1. Poziom jakości standard: To najwyższy poziom jakości, gdzie odchylenie Delta E jest mniejsze niż 0,5 dla wszystkich 100% kolorów NCS. Ten poziom jest wykorzystywany głównie w porównaniach laboratoryjnych, takich jak NCS Master.
2. Poziom jakości 1: W tym przypadku odchylenie Delta E wynosi mniej niż 0,6 dla 99% kolorów NCS i mniej niż 1,0 dla wszystkich 100% kolorów z palety NCS. Ten poziom jakości jest stosowany w profesjonalnych narzędziach, takich jak: Wzornik kolorów NCS Index 2050, NCS Atlas, NCS Block, Album, Box.
3. Poziom jakości 2: Ten poziom charakteryzuje się odchyleniem Delta E mniejszym niż 0,6 dla 70% kolorów NCS, mniej niż 1,0 dla 90% kolorów i mniej niż 1,5 dla wszystkich 100% kolorów z palety NCS.

https://wzorniki.eu/wzorniki-ncs

Jeżeli nawet wzorce kolorystyczne posiadają dopuszczalne uwarunkowane technologicznie odchylenia, oczywistym jest, że produkty porównywane do wzorca także będą mogły w nieznacznym zakresie odbiegać od wzorca kolorystycznego.

 „Niewielkie odchylenia barw między wzornikiem kolorów a materiałem mogą wynikać z rodzaju podłoża lub stopnia połysku. Nie stanowią one podstawy do reklamacji. Wybór koloru powinien być poprzedzony kontrolą odcienia na naturalnym wzorcu po jego wyschnięciu.”

Powyższy zapis znajduje się we wzornikach kolorystycznych CAPAROL, podobny zapis znajduje się także w Ogólnych Warunkach Sprzedaży. Niestety czasami ze strony nabywcy brak jest zrozumienia dla tego zastrzeżenia, co najczęściej wynika z braku znajomości różnorodnych czynników mających wpływ na efekt końcowy barwienia.  

Ze względu na wspomniane wyżej okoliczności prosimy o zrozumienie, że „odchylenia odcienia barwy są możliwe, mogą mieć one zróżnicowane przyczyny i w każdym przypadku należy sprawdzić odcień przed użyciem produktu. Niewielkie odchylenia kolorystyczne ΔE poniżej 1 są dopuszczalne i nie podlegają reklamacji.

Rekomendacja

Przed użyciem farby / tynku należy sprawdzić kolor na niewielkiej powierzchni przeznaczonej do malowania / tynkowania.

Po akceptacji koloru produkt można stosować na całej powierzchni.

Zastrzeżenia dotyczące koloru zgłoszone po zużyciu wybarwionego produktu nie są uwzględniane.